Demokrasi;ama nasıl?



Demokrasi, Antik Yunan'dan bu yana bilinen bir kavramdır. Demokrasi, harfi anlamda "halkın yönetimi" demektir. Özünde ise, demokrasi, siyasi iktidarın miras yolu aktarılmasının olmaması demektir.Demokrasi, içinde iyi ve kötü(eksik) karakterini barındırmaktadır. Öncelikle, şunu kaydetmemiz lazım; demokrasi kavramı antik ve modern demokrasi olmak üzere incelenmektedir. Antik demokrasiye eğildiğimiz zaman, günümüzden bakıldığında pek "demokratik" gözükmemektedir. Örneğin, Antik Yunan'da nüfusun büyük çoğunluğunu teşkil eden kölelerin ve kadınların hiç bir hakkı bulunmamaktadır. Sadece, şehir-devlette yaşayan "hür erkeklerin" seçme ve seçilme hakkı vardır. Yani, bu bağlamda, aslında antik demokrasi "çoğunluğun"iktidarı olmuyor.İşte, modern demokrasi bu eksikliği görece de olsa, karşılamaktadır. Evet, modern demokrasi bir alan(toprak parçası) üzerinde "çoğunluğun" yönetimidir. Bu "çoğunluk" kavramı bizi başka bir kavrama götürür meşruiyet. Yani, iktidar kendi meşruiyetini o alanda yaşayan çoğunluğun  "rızasın"dan almış olur. Lakin, yaşanamış tarih bize sadece "çoğunluğun" rızasının  çatışmasız bir arada yaşama için yeterli olmadığını hatta daha kötü tecrübelerin(çatışmaların)  yaşandığını göstermektedir. Bazen çoğunluk , bu "çoğunluk" oluşuna dayanarak azınlıkta kalanlara zülm edebiliyor. Bu yüzden, modern demokrasi deyince, diğer önemli bir kavram insan haklarıdır. Bu bağlamda bir toplum içinde en küçük azınlık bireydir. İşte, bu bireyin hak ve özgürlükleri demokrasinin(çoğunluğun eylemlerinin) sınırıdır.Birey hak ve özgürlüklerinin korunup sağlanacağı rejim, hukukun üstünlüğüne dayanan bir rejimdir. İnsanların ahlaki ve hukuki olarak eşit olduğu, aralarında hukuk karşısında eşitsizliği oluşmayacağı rejim demokrasidir. Lakin, burada yine bir handikap önümüze çıkmaktadır. Kabun ve hukuk farklılığı.Hukukun belli özellikleri vardır;evrensellik, basit oluş,tüm şartlarda tüm insanlara uygulanabilirli,geriye çalışmama gibi.  Yani, çoğunluğa dayanan siyasi iradenin keyfi davranıp  birey hayatına müdahale eden "kanunlar" çıkarılması engellenmeli/denetlenmelidir. Bu yüzden, demokrasilerde "kuvvetler ayrılığı"  önemsenmektedir. Bu denetlemeyi yargı yolu ile gerçekleştirmenin yanında, toplum içinde kamu yönetimine talip olabilecek farklı siyasi görüşlerin  siyasi partiler şeklinde örgütlenip seçim yarışına katılması çok önemlidir.Toparlarsak, günümüzde demokrasi, seçimlerin adil yapıldığı, insan hal ve özgürlüklerinin esas alındığı, hukukun üstünlüğünün sağlandığı, siyasi partilerin siyasi iktidar için yarıştığı, karakteristik özelliği özgürlük olan liberal demokrasidir.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Savaş Sırasında Kültürel Varlıkların Korunması: İşgal Altındaki Azerbaycan Topraklarının Durumu.